“COVRA bergt op maar verbergt niets. Dat is al veertig jaar ons devies. Radioactiviteit mag onzichtbaar en geheimzinnig zijn, COVRA wil in alle openheid laten zien hoe je radioactief afval veilig en duurzaam kunt opslaan. Dat doen we sinds 1982. En daar gaan we nog velede komende decennia mee door.
Aan de ene kant is COVRA een gewoon bedrijf met medewerkers, personeelsfeestjes en een jaarrekening. Aan de andere kant zijn we uniek. COVRA is de enige organisatie in Nederland die radioactief afval mag verwerken en opslaan. En ook de enige onderneming die al sinds de oprichting weet wanneer het doek zal vallen. COVRA slaat het radioactief afval op tot – zoals het er nu naar uitziet – 2150. Dan moet er een definitieve oplossing zijn en houdt COVRA op te bestaan.
Jubileumboek
Het jubileumboek ’40 jaar COVRA, de geschiedenis van ons radioactief afval’ vertelt de eerste veertig jaar van onze geschiedenis. Een boeiend en spannend verhaal, dat zich afspeelt tegen het decor van de Koude Oorlog. Maar ook een verhaal dat heel actueel is en gaat over thema’s als klimaatverandering, energietransitie en duurzaamheid. Voor velen zal het ook een onbekend verhaal zijn. Wat er bij COVRA gebeurt, onttrekt zich nog wel eens aan de blik van de rest van Nederland. Maar dat is niet terecht, zoals dit boek duidelijk maakt.
Aan de oevers van de Westerschelde is de afgelopen veertig jaar iets heel bijzonders gepresteerd. Zo mag het gebouw waar het hoogradioactieve afval wordt opgeslagen, met de formule van Einstein en de constante van Planck op de gevel, zich het grootste kunstwerk van Nederland noemen. En hoeveel andere gebouwen zijn er, naast VOG-2, die op achttienhonderd heipalen staan? En deze hemelsblauwe loods met uraniumafval is ook nog eens de grootste zonnewijzer ter wereld.
40 jaar COVRA
Veertig jaar in vogelvlucht
1982 – Formele oprichting van COVRA op 17 december.
1984 – Op 1 april begint Jan Vrijen als eerste directeur van COVRA. In oktober wordt de inzamelfunctie voor radioactief afval overgenomen van ECN in Petten.
1985 – Eindadvies van de LOFRA, beter bekend als de commissie-Geertsema. Borssele en Moerdijk zijn beide even geschikt als locatie voor COVRA.
1986 – COVRA kiest voor een locatie naast de kerncentrale in Borssele.
1989 – Na protesten vraagt COVRA een nieuwe vergunning aan voor een opslagterrein in Nieuwdorp. Gemeenteraad van Borsele gaat akkoord met komt COVRA.
1990 – Start bouw aan Spanjeweg in Nieuwdorp.
1991 – Eerste transport van Petten naar Nieuwdorp op 29 november.
1992 – Eerste fase van de bouw van COVRA is in december afgerond: de bouw van het kantoor- en voorlichtingscomplex, afvalverwerkingsgebouw en drie opslagloodsen voor laag- en middelactief afval.
1993 – Laatste transport van laagradioactief afval van Petten naar Zeeland op 13 april. Na vijfhonderd ritten zijn alle vijftienduizend vaten overgebracht naar COVRA.
1994 – Hans Codée volgt Jan Vrijen per 1 november op als directeur van COVRA.
1996 – Op 23 december krijgt COVRA een vergunning voor de opslag van hoogradioactief afval.
1997 – De Raad van State schorst de vergunning voor de bouw van het HABOG op formele gronden.
1998 – Minister Hans Wijers (EZ) geeft nieuwe bouwvergunning voor het HABOG.
1999 – Start bouw HABOG.
2000 – Eerste hoogradioactieve afval van Petten naar Nieuwdorp. Het wordt tijdelijk opgeslagen in een loods voor laag- en middelradioactief afval.
2002 – Staat der Nederlanden wordt 100 procent aandeelhouder in COVRA.
2003 – Feestelijke opening HABOG op 30 september door koningin Beatrix. Twee maanden later wordt het eerste hoogradioactieve afval opgeborgen.
2004 – Op 29 september arriveert het eerste hoogradioactieve kernafval uit Frankrijk bij COVRA. Nederland komt hiermee een oude belofte na.
2006 – Kabinet besluit: Borssele blijft open tot 2034.
2007 – COVRA en Zeeuwse musea gaan proef doen voor opslag kunst.
2010 – Alle Nederlandse kernafval uit Sellafield (28 cilinders) arriveert bij COVRA.
2011 – Werkgroep OPERA (Onderzoeksprogramma Eindberging Radioactief Afval) start meerjarig onderzoek naar eindberging.
2014 – Jan Boelen volgt per 1 januari Hans Codée op als directeur van COVRA.
2015 – Vergunning voor uitbouw HABOG (nodig omdat kerncentrale Borssele langer openblijft) en nieuw gebouw voor laagradioactief afval.
2016 – Eerste ‘historische’ afval uit Petten komt aan bij COVRA. Het overbrengen van al dit afval zal nog jaren duren.
2017 – Prinses Beatrix opent VOG-2 op 13 september.
2018 – Rapport OPERA verschijnt na zeven jaar onderzoek. Conclusie: eindberging kan het beste in diepe Boomse kleilaag.
2019 – Vijftigste tentoonstelling: foto’s van leefgebieden van oorspronkelijke bewoners van de Verenigde Staten en Canada.
2020 – Coronapandemie maakt voor twee jaar einde aan rondleidingen en exposities.
2022 – COVRA bestaat 40 jaar.
